ORMANLIK ALANLAR YAĞIŞI ÇEKER Mİ?





''Ormanlık bölgeler mi çok yağış alır'' yoksa ''yağışı bol alan bölgelerde mi orman çok olur? ''

Sizce bu önermelerin hangisi doğru?

Elbette doğrusu, yağışı çok aldığı için ormanlık alanların orada oluşması  ama araştırmalarımıza göre ormanlık alanlar da, az da olsa yağışı arttırıyor.

Yağışın etki alanıyla ilgili,  dağların uzanışı, denize uzaklığı, etkisi altında kalınan hava kütlelerinin her biri ayrı öneme sahiptir...




Ormanların yağmuru çekmesi gibi bir durumun bilimsel bir açıklaması olabilir mi?

Prof.Dr.Mikdat Kadıoğlu'nun,  Bilim Teknik dergisinde yayınlanan bir röportajında konuyla ilgili görüşleri şöyle:
''Ormanlar yağmur yağdıramazlar. Ormanlar genellikle yağışlı yerlerde gelişir. Örneğin, dağların rüzgar altına (örneğin, Torosların kuzeye bakan yamaçlarına) veya havanın çökerek sürekli yüksek basınç kuşakları oluşturduğu alanlara (30 derece enlemlerindeki çöllere) ağaç dikerek buralara yağmur yağdıramayız. Ormanlar buharlaşma artı terleme ile hava daha fazla nem sağlarlar. Buluttan kar olarak düşmeye başlayan yağış, kuru bir hava tabakası içinden geçerken buharlaşma ile yok olabilir (virga). Nemli bir hava tabakası içinden düşen yağış ise fazla bir buharlaşmaya maruz kalmadan yere ulaşabilir. Diğer bir deyişle ormanlık alanlar nemli olduğu için, bu bölgelerdeki yağışlar daha verimlidir. ''

Ormanların yağış verimini arttırması konusunda bir tespit de ''Genel Klimatoloji'' kitabının yazarı Oğuz Erol'dan, sayfa 256:
"Yapılan incelemelere göre ormanların yağışı % 3-% 6 arasında artırdığı anlaşılmıştır."

Tema vakfı yayınlarından '' Yaprağın Dili'' kitabından vereceğimiz bir kesit de bu konuya biraz açıklık getiriyor:

''Transpirasyon, bitkilerin topraktan kökleri ile aldıkları suyun çok az bir kısmını fotosentez olayında kullandıktan sonra, geriye kalanını buhar halinde atmosfere vermeleri olayıdır.
Buna bazıları “terleme” derler. Bu anlamda böyle bir terimin kullanılması hatalıdır. Çünkü terleme, bitkilerden suyun buhar halinde değil, sıvı damlacıkları halinde çıkması olayıdır.
Örneğin evlerdeki süs bitkilerine, bol miktarda su verilirse ve salonun havası da  çok nemli ise, o zaman bitki, bünyesine aldığı fazla suyu sadece buhar halinde transpirasyonla havaya vererek, bu suyun fazlasını dışarı atamaz. Bu gibi durumlarda, damlacıklar halinde yaprakların ucundan suyu dış ortama vererek su dengesini sağlar. İşte bitki yapraklarının ucundan bu şekilde inci tanesi gibi su taneciklerinin çıkması olayına “terleme”, bilimsel adıyla “gutasyon” denir.

Genel bir kural olarak, bitki tarafından topraktan alınan suyun yaklaşık olarak ancak % 1’i fotosentezde kullanılır, geriye kalanı transpirasyonla atmosfere verilir. O nedenle, bir yaz boyunca topraktan 10 ton su alan bir ağaç, bunun 9,9 tonunu transpirasyonla buhar halinde atmosfere verir. Böylece, toprakla atmosfer arasında yağışlar için çok önemli olan bir su döngüsü (hidrolojik döngü) sağlanmış olur.

Orman ağaçları transpirasyonla havaya çok miktarda su verdiklerinden,  ormanlık bölgelerde nem bakımından zengin atmosfer oluşturarak yağışlara neden olur. Onun için ormancılıkta “Ormanlar yağışların yularıdır” özdeyişi çok kullanılır. Böylece ağaç, bir özverinin canlı örneği olmaktadır. Topraktan aldığı suyun çok az bir kısmını kendi için kullanarak, çoğunluğunu çevresine verir. Bu şekilde de gizemli su döngüsünün çok önemli bir istasyonu olduğunu kanıtlar. ''

Aslında yağışlı alanda mı orman olur,  orman olan alanda mı çok yağış olur sorusu; zamanla yumurta mı tavuktan çıkar,  tavuk mu yumurtadan gibi bir hal de almış oluyor...

NEDEN HER SİSTEMDE ÇATALCA YAĞIŞ BANTI OLUŞUYOR?


Çatalca Danamandıra orman köyü ve Istırancalar'ın her sistemde yağış bantlarını üzerine çekmesi ile ilgili konu, eminim her yağışlı sistemde, meteorolojiden biraz anlayan veya MGM'nin radarını takip eden herkesin merakını çekmiştir.



 Meteorolojiye az çok ilgisi olan, konuyla alakalı ve radar takibi yapmasını bilen herkesin aklına gelen ilk soru şudur herhalde : Neden çoğu sistemde klasik Çatalca bantı oluşuyor?  Ormanlık alanlar mı yağışı çekiyor?



Science dergisinde yazan iki Brezilyalı bilim adamı Eneas Salati ve Peter Vose, '' Yeryüzünde ormanlar aslında suyu iç bölgelere taşıyan kanallar veya sistemlerdir. '' fikrini ortaya atmışlardır.

Bu iki bilim adamı, Atlantik’den gelen nem yüklü havanın, batıya Amazon üzerinden And’lara doğru ilerlerken nemi  iç kısımlara taşıdığını gözlemlemişlerdir.


                                                                     
  Yine TEMA Vakfı Yayınları Eko-Ekonomi kitabı sayfa 59-60'dan bu konuyla ilgili bir paragrafı paylaşacağız :

''Amazon’da hayvancılık veya çiftçilik için ormanlar yok edilmeye ve keresteciler tarafından kullanılmaya devam edildikçe, yağmur ormanlarının  suyu iç kısımlara taşıma kapasitesi azalıyor. Sonuçta, ormanın batı bölümü kurumaya başlıyor, kurak ormana hatta savana dönüşüyor.        

    Amazon yağmur ormanlarının yakılması ve kesilmesi güney bölgelerdeki tarımı da etkileyebilir. Atlantik’ten iç kısımlara doğru hareket eden hava kütleleri And’lara ulaşınca nemi de beraberlerinde taşıyarak güneye yönelir. Brezilya’nın güney batısındaki, Paraguay ve Arjantin’in kuzeyindeki tarım bölgelerine yağan yağmurun kaynağı bu nemdir. Amazon’daki ormansızlaşma arttıkça, bu tarım alanlarına düşen nem azalacaktır.

    Odun talebindeki artışa istinaden kereste firmalarının bakir ormanlardaki ormanlardaki geniş arazileri açması sonucu meydana gelen ormansızlaşma ve arazi açma devam ettikçe Afrika’da benzer bir durum yaşanması olasıdır. Orman alanı daralınca, Afrika’nın iç kesimlerine yağan yağmur miktarı da düşüyor.

Benzer bir durum Çin’de de görülmeye başlandı. Çin Sosyal Bilgimler Akademisi üyesi Wang Hongchang, ülkenin kuzeyinde toz çanağı oluşan bölgelerde yağmurun azalmasını Çin’in kuzey ve doğu şehirlerindeki ormansızlaşmaya bağlıyor.''
                                                                        
Sonuç olarak belki de '' Ormanlar yağmuru çeker mi? sorusu yerine, '' Ormanların, yağış sırasında yoğunlaşmanın doyma noktasına katkısı nedir? '' diye sormak belki de daha doğru olacaktır. Mevcut yağışın oluşmasını biraz daha hızlandırırlar da diyebiliriz belki de... 

Ağaçlar topraktan aldığı suyu, nasıl başka ortam ve canlılara paylaştırıyorlarsa, insanların da doğa nimetlerini başkaları ile hakça paylaşmaları gerekmektedir.


Hazırlayan ve derleyen:
Serkan SEZENOĞLU


DİĞER YAZI DİZİLERİM:
**********************

İSTANBUL'UN MEŞHUR KIŞLARI:
http://www.forumatmosfer.com/forum-istan...ur-kislari

1929 KIŞI - BOĞAZDA BUZ ÜZERİNDE İNSANLARIN FOTOĞRAF ÇEKTİRDİĞİ EFSANE KIŞ
http://www.forumatmosfer.com/konu-1929-k...e-kis.html

UNKAPANI KÖPRÜSÜNÜ 4 PARÇAYA AYIRAN MEŞHUR 1936 KIŞI
http://www.forumatmosfer.com/konu-unkapa...-kisi.html

1954 KIŞI VE BOĞAZI KAPLAYAN BUZ KÜTLELERİ
http://www.forumatmosfer.com/konu-1954-k...eleri.html

1957 KIŞI - İSTANBUL
http://www.forumatmosfer.com/konu-1957-k...anbul.html

İSTANBUL, EDİRNE VE AVRUPA'YI FELÇ EDEN MEŞHUR 1963 KIŞI
http://www.forumatmosfer.com/konu-istanb...-kisi.html

1966 KIŞI - İSTANBUL
http://www.forumatmosfer.com/konu-1966-k...anbul.html

1967 KIŞI - İSTANBUL
http://www.forumatmosfer.com/konu-1967-k...anbul.html

1972-1973 KIŞI - İSTANBUL'DAN KIŞ MANZARALARI
http://www.forumatmosfer.com/konu-1972-1...alari.html

İSTANBUL'UN MEŞHUR 1985 KIŞI
http://www.forumatmosfer.com/konu-istanb...-kisi.html

İSTANBUL'UN MEŞHUR MART 1987 KIŞI
http://www.forumatmosfer.com/konu-istanb...-kisi.html

BİR FOTOĞRAFIN ÖYKÜSÜ... 1987 KIŞINDA ATATÜRK HAVAALANI
http://www.forumatmosfer.com/konu-bir-fo...alani.html

1992 KIŞI - BİR KIŞ EFSANESİ
http://www.forumatmosfer.com/konu-1992-k...anesi.html

İSTANBUL'UN MEŞHUR 2004 KIŞI
http://www.forumatmosfer.com/konu-istanb...-kisi.html

1987-2018 YILLARI ARASINDA, İSTANBUL'DA, MART AYINDA KAR YAĞIŞLI GÜNLER
http://www.forumatmosfer.com/konu-1987-2...unler.html


DÜNYA TARİHİNDE İZ BIRAKAN METEOROLOJİK OLAYLAR:
http://www.forumatmosfer.com/forum-dunya...ik-olaylar

ÇANAKKALE SAVAŞI'NDA DÜŞMANA 16.000 KAYIP VERDİREN KAR FIRTINASI:27 KASIM 1915
http://www.forumatmosfer.com/konu-canakk...-1915.html

1816 - YAZSIZ GEÇEN YIL
http://www.forumatmosfer.com/konu-1816-y...n-yil.html

3 ŞUBAT 1972 (İRAN) - 8 METRE KAR KALINLIĞIYLA TARİHİN EN ÖLÜMCÜL KAR FIRTINASI
http://www.forumatmosfer.com/konu-3-suba...inasi.html


DÜNYA İKLİMİ:
http://www.forumatmosfer.com/forum-dunya-iklimi

ORMANLIK ALANLAR YAĞIŞI ÇEKER Mİ?
http://www.forumatmosfer.com/konu-ormanl...er-mi.html

KUTUP IŞIKLARI - AURORA BOREALIS
http://www.forumatmosfer.com/konu-kutup-...ealis.html

YANARDAĞ PATLAMALARI KIŞ MEVSİMİNİ ETKİLER Mİ?
http://www.forumatmosfer.com/konu-yanard...er-mi.html

ÇILDIR GÖLÜ’NDE BUZDA BALIK AVI
http://www.forumatmosfer.com/konu-cildir...k-avi.html

SALAR DE UYUNİ - UYUNİ TUZ ÇÖLÜ
http://www.forumatmosfer.com/konu-salar-...-colu.html

NASA GÖRSELLERİ KANIT GÖSTERİLDİ : HAVA DURUMUNA MÜDAHALE EDİLİYOR
http://www.forumatmosfer.com/konu-nasa-g...liyor.html

SİBİRYA'DA YENİ BİR GİZEMLİ KRATER BULUNDU
http://www.forumatmosfer.com/konu-sibiry...lundu.html

1984-2016 YILLARINA AİT İSTANBUL UYDU FOTOĞRAF GÖRÜNTÜLERİ KIYASLAMASI
http://www.forumatmosfer.com/konu-1984-2...amasi.html

1880-2017 YILLARI ARASI KÜRESEL SICAKLIK ANAMOLİSİ GRAFİĞİ
http://www.forumatmosfer.com/konu-1880-2...afigi.html


TÜRKİYE İKLİMİ:
http://www.forumatmosfer.com/forum-turkiye-iklimi

TÜRKİYE'DE İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ VE METEOROLOJİK AFETLER
http://www.forumatmosfer.com/konu-turkiy...etler.html

TÜRKİYE'NİN ŞİDDETLİ DOLU İKLİMİ
http://www.forumatmosfer.com/konu-turkiy...klimi.html

ÇÖL TOZLARININ  ÇEVRE VE BİTKİLER ÜZERİNDEKİ ETKİLERİ... 
http://www.forumatmosfer.com/konu-col-to...ileri.html

BEYAZIT KULESİ: ÇOCUKLUĞUMUZUN KAR SEVİNCİ
http://www.forumatmosfer.com/konu-beyazi...vinci.html


FORUM ATMOSFER OKULU:
 
AVRASYA KAR ÖRTÜSÜNÜN KIŞA ETKİSİ
http://www.forumatmosfer.com/konu-avrasy...tkisi.html

BİR UZUN VADE KLAVUZU: MJO ENDEKSİ
http://www.forumatmosfer.com/konu-bir-uz...deksi.html

AMATÖR TAHMİNCİLİK TARİHİ VE MODELLERİN GÜVENİLİRLİĞİ
http://www.forumatmosfer.com/konu-amator...rligi.html

UZUN VADELİ TAHMİNLER, FIRTINA TAKVİMİ VE SİSTEM DÖNGÜSÜ
http://www.forumatmosfer.com/konu-uzun-v...ngusu.html

KAR YENİR Mİ? KAR NEDEN SEVİLİR? KAR SEVGİSİ !..
http://www.forumatmosfer.com/konu-kar-ye...vgisi.html


UYARI:

https://www.forumatmosfer.com web sitesinden alıntı yapmak isteyen kişi, kurum ve kuruluşlar;  “Yazılı izin almış olsalar dahi” kullandıkları materyalin  http://www.forumatmosfer.com sitesinde yayınlanmakta olduğunu ve bu siteden alıntı yapıldığını açık bir şekilde belirtmekle beraber http://www.forumatmosfer.com sitesine link vermek zorundadır.

Yine çok güzel bir konu açmışsın ama yazılacak her şeyi yazmışsın, bize yazacak bir şey kalmamış

Benim bu konudaki bilgim çocukluğumuzda bize öğretilen ormanlaık alanlarda yağışın daha fazla olacağı iddiasından ibaret. Ormanlık alanların yağışın çok olduğu yerlerde oluşması tabi ki çok açık bir gerçek ancak mevcut ormanların da yağışı arttırıcı etkisi vardır diye düşünüyoru. Tabi ki meteorolojik koşulların ve ve yüzey şekillerinin yanında bu etki çok sınırlı kalacaktır.

Türkiye de Rize ve Artvin-Arhavi-Hopa şeridinin çok yağış alması ve çay yetiştirilebilir düzeyde olması ormanlık olması ile ilgili olabilir. Ya da Karadeniz'den gelen nem dağlara çarpıp geri dönüyor ve o bölgelere yağış bırakıyor. Bölgenin dağların arka tarafına bakan kısımları ise o kadar orman değil.

Ben bununla ilgili bir test yaptım. bizim orada bir koruluk var. Geçen yağmurda bir bizim bahçeye birde koruluk alana kap koydum. Yağmur bitince korululuğun oradaki kap ağzına kadar dolmuş hatta taşmıştı ama bahçedeki kap yarıdaydı. Fakat biraz ötede 2 tanede köpek vardı. eğer o iki köpek sudan içmediyse ciddi bir yağış farkı var demektir. Bir dahaki sistemde köpekleri sokmayacağım bakalım fark yeninden oluşacakmı Şaka bir yana Çorlu Tarım arazileriyle Istranca ormanlarının bitiminin kesiştiği bir bölge. Hemen kuzeydoğumuzda Otobanı geçtiği noktada ormanlar başlıyor ve özelikle DEK li sistemler bu bölgeye kadar iniyor. Örneğin Çorlu Merkeze göre 9 km kuzeydoğuda kalan Önerler köyü şu an hala bembeyaz ve 10 cm kar var.



görüldüğü gini orman alanları Çorlunun 10-15 km kuzeydoğusunda



Dek yağışlarıda genel olarak aynı bölgeye kadar inmekte .


Başta geyiğe aldığım konu aslında Çorlu için çok ciddi bir gerçek

Eline sağlık abi, denilecek herşeyi yazmışsın bize teşekkür etmek kaldı

Serkan Üstat, sayende bir bilgiyi daha öğrenme fırsatı bulduk.
Emeğine sağlık..
Teşekkürler..

Serkan hocam gene yıllardır konuşulan bir şeyi çok güzel anlatmış teşekkür ederiz buradan ağacın yeşilin ormanın aslında insan hayatı için ne kadar önemli ve değerli olduğunu bir kez daha görüyoruz hayat su ile başlar bunu unutmayalım

O zaman bir soru da benden olsun: Rize-Trabzon sahil vs. biliyoruz. Artvin'in Arhavi-Hopa kısmı ve Borçka merkeze kadar olan kısmının bol yağış almasının sebebi bölgenin bol ağaçlık olmasından mı? Rize mesela en çok yağış alan bölgedir.

(15-02-2017, Saat: 17:09)Mustafa Törün Nickli Kullanıcıdan Alıntı: O zaman bir soru da benden olsun: Rize-Trabzon sahil vs. biliyoruz. Artvin'in Arhavi-Hopa kısmı ve Borçka merkeze kadar olan kısmının bol yağış almasının sebebi bölgenin bol ağaçlık olmasından mı? Rize mesela en çok yağış alan bölgedir.

Bol yağış aldığı için bol ağaçlık bence. Çünkü bilimsel olarak söylenen %3-6 kadar ormanlık alanlar yağışı çekebiliyor. Bi yerden sonra döngü yumurta mı tavuktan tavuk mu yumurtadan durumuna dönüşüyor gerçi, yazıda da belirttiğim gibi. Yine de oraların coğrafi yapısını ve iklim şartlarını daha iyi bilen birileri farklı yaklaşımlarda bulunabilir tabii ki.

Bu arada iyi dilekleriniz için teşekkür ediyorum herkese. @"ozan DENİZ ETKİSİ" 'nin ormanlık alana ve oturduğu yere kıyaslama için su tası bırakma deneyi fikri çok iyiydi

Bu konunun tartışılacak bir yönü bile yok bana göre. Bir yerde orman olduğu için orada yağış olur demek bilim dışı bir iddia. Eğer ki o anki yağışın yere daha fazla ulaşması kasıt ise tabii ki %1'lik bir etki yapabilir ağaçların nem etkisi. Bu etki de çok çok az bir etki tabii ki.

Ormanlar fazla yağış isteyen bir bitki örtüsüdür. Bu durumda ormanlar yağışın fazla olduğu yerlerde gelişir. Doğal seçilim bunu net şekilde açıklar. Yağışın az olduğu yerlerde ağaçlar ölür ve ormanlık alan gitgide azalır, bunun haricinde ya ağaçlık alan olmaz ya da görece daha az yağışla yetinebilen makiler ortaya çıkar. İçanadoluda orman olmamasının sebebi oraya ormanlık ağaç dikilmemiş olması değildir yani

Yine de ormanların yağışı önemli ölçüde etki ettiğini iddia ediyorsanız ormanların atmosferdeki konumunu daha net anlamak için şöyle düşünün. Atmosfer (500 hpa'ya kadar olan kısım olsun) odamız kabul edelim. Odamızın tavanı 500hpa seviyesi, taban da yer seviyesi olsun. Atmosfer tüm katmanlar boyunca etkiliyken, orman yere atılmış pirinç taneleri boyu kadar kalır. Bir pirinç tanesi kadar boyu olan ağaçlar tüm odanın atmosferine, rüzgarına ve basınç konumlarına ne kadar etki eder tekrar düşünün.