EL NİNO VE 2015-2016 KIŞINA DAİR
EL NİNO VE 2015-2016 KIŞINA DAİR...
Ayrıntılara girmeden önce El Nino'nun ne olduğundan bahsetmek gerek;
El nino Pasifik Okyanusu ve çevresindeki SST(deniz yüzey sıcaklığı)anomalisinin normalden yüksek olması demektir.Pasifik okyanusunun da dünya üzerindeki en büyük su kütlesi olduğu düşünüldüğünde,El Nino'nun etkili olduğu sürece Dünya iklimini etkilediğini söyleyebiliriz.El Nino Avrupa ve ülkemize uzak bir alanda gerçekleşse de,basınç merkezlerinin kuvveti ve yönü üzerinde etkili olduğundan,Avrupa'yı ve ülkemizi dolaylı yoldan etkileyen bir iklim fenomenidir.
Görüldüğü gibi Pasifik'te çok geniş bir alanda deniz yüzey sıcaklığı normallerin üzerinde.
Bu da ENSO(El nino ve güneyli salınım)grafiği,pozitif olması El Nino,negatif olması da La Nina demek.Görüldüğü gibi bu yıl,meteorolojik kayıtlar tutulduğundan beri görülen en kuvvetli 3. El Nino hadisesine sahne oluyor.En kuvvetli El nino yılları;1982-1983 sezonları ile 1997-1998 sezonları.
Şu haritaya göre,El nino senelerindeki kış aylarında Kuzeydoğu Amerika'da sıcaklıkların ortalamanın üzerinde,Güneydoğu Amerika'da ise normallerin altında gerçekleştiğine dair kuvvetli bir korelasyon var.Bundan Polar vorteks'in Güneydoğu Amerika'ya daha sık ineceği çıkarımını yapabiliriz.Güneydoğu Amerika'ya daha fazla soğuk hava inmesi demek de,Polar jetin ve dolayısıyla da fırtına kuşağının Atlantik'in güneyine inmesi demek.Yani subpolar kuşakta oluşabilecek siklonların daha güneyli rota izleyebileceği çıkarımını yapabiliriz.Bunu Avrupa'ya uyarlanması da tipik Negatif Nao örneğini akıllara getiriyor.Negatif Nao da,daha soğuk ve kurak bir Kuzey Avrupa,daha ılık ve yağışlı bir Güney Avrupa ve Akdeniz kuşağı anlamına geliyor.Fakat bu illa böyle olacak diye bir kaide yok.
Biz ENSO arşivi üzerinden gidelim;
Kuvvetli El Nino(ENSO indeksinin 2'ye yakın veya 2 üzeri olduğu) yaşanan yıllar;
-1972-1973 kışı
-1982-1983 kışı
-1986-1987 kışı
-1992-1993 kışı
-1997-1998 kışı
1972-1973 kışı;Genellikle Doğu Avrupa'da kuvvetli bir yüksek basınç bulunmuş,ve ülkemizde soğuk-kurak bir kış olmuş.Bu durum da pozitif Nao-Ao alameti,aşağıda görüldüğü üzere Kuzey Avrupa normalden çok ılık,bu da Akdeniz çanağında yüksek basınç,İskandinavya'da alçak basınç hakimiyetine çok güzel bir örnek.
1982-1983 kışı;Bu kışta da Pozitif Nao-Ao alametleri etkili,Akdeniz çanağındaki Azor'un zaman zaman geri çekilmesiyle soğuk kaçakları Türkiye'yi vurmuş.Ortalamalara göre soğuk ve kurak bir kış olmuş.
1986-1987 kışı;diğer kuvvetli El Nino kışlarından çok farklı bir kış.Kuzey Avrupa'ya konuşlanmış bir Polar Vorteks ve soğuk bir Kuzey Avrupa,zaman zaman güneye atak yapan soğuklar sayesinde soğuk bir Marmara bölgesi.
1997-1998 kışı;Tüm Avrupa'da ılık bir kış.İzlanda'nın oldukça etkili olduğu,Azor'un Akdeniz çanağına hapsolduğu bir kış.Zaman zaman atak yapan orta dereceli soğuklar ve yüksek basınç hakimiyeti altında gerçekleşen düşük gece sıcaklıkları sayesinde,Güneydoğu Avrupa'da daha normallerde sıcaklıklar.
Görüldüğü üzere,El nino'nun kuvvetli olduğu kışlarda Avrupa genelinde daha ılıman kışların,Doğu ve Güneydoğu Avrupa'da ise daha soğuk ve kurak kışların sayısı nispeten daha fazla.Bu basınç patterni sayesinde özellikle ülkemizin doğusuna gidildikçe soğuk ve yağış miktarının arttığını görüyoruz.Fakat aksi örnekler de var,yani El Nino ve ülkemizde kış adına sağlıklı bir bağlantı kurmak doğru değil.
Daha zayıf El nino ve La Nina'nın görüldüğü yıllarda(geçiş yılları)ülkemizde hava olaylarının çeşitliliğinin arttığı ve Akdeniz siklonlarının ve dolayısıyla yağışların arttığı daha net söylenebilir.
Tüm bunlardan çıkarımla;bu denli kuvvetli El nino'nun görüldüğü bir yılda,batı bölgelerimizde daha kurak(görece),doğu bölgelerimizde daha yağışlı bir kış geçirebilme ihtimalimiz az da olsa yüksek.
Tabii bu çıkarımlar,El nino'nun Azor ve İzlanda gibi tüm Avrupa'yı etkileyen basınç sistemleri üzerinde yapacağı etki üzerine söylenmiştir.Yani kesin böyle olacak diye bir kaide yok.Hatta bazı yabancı kaynaklarda önümüzdeki aylarda El Nino'nun yavaş yavaş zayıflayacağı öngörülmüş.Böyle bir durum gerçekleşirse yukarıda yazılan gözlemlerin boşa çıkacağını söyleyebiliriz.
Önümüzdeki günlerde olası değişimleri yeni bir yazıyla sizlere aktarabilirim.
Saygılarımla...
Ayrıntılara girmeden önce El Nino'nun ne olduğundan bahsetmek gerek;
El nino Pasifik Okyanusu ve çevresindeki SST(deniz yüzey sıcaklığı)anomalisinin normalden yüksek olması demektir.Pasifik okyanusunun da dünya üzerindeki en büyük su kütlesi olduğu düşünüldüğünde,El Nino'nun etkili olduğu sürece Dünya iklimini etkilediğini söyleyebiliriz.El Nino Avrupa ve ülkemize uzak bir alanda gerçekleşse de,basınç merkezlerinin kuvveti ve yönü üzerinde etkili olduğundan,Avrupa'yı ve ülkemizi dolaylı yoldan etkileyen bir iklim fenomenidir.
Görüldüğü gibi Pasifik'te çok geniş bir alanda deniz yüzey sıcaklığı normallerin üzerinde.
Bu da ENSO(El nino ve güneyli salınım)grafiği,pozitif olması El Nino,negatif olması da La Nina demek.Görüldüğü gibi bu yıl,meteorolojik kayıtlar tutulduğundan beri görülen en kuvvetli 3. El Nino hadisesine sahne oluyor.En kuvvetli El nino yılları;1982-1983 sezonları ile 1997-1998 sezonları.
Şu haritaya göre,El nino senelerindeki kış aylarında Kuzeydoğu Amerika'da sıcaklıkların ortalamanın üzerinde,Güneydoğu Amerika'da ise normallerin altında gerçekleştiğine dair kuvvetli bir korelasyon var.Bundan Polar vorteks'in Güneydoğu Amerika'ya daha sık ineceği çıkarımını yapabiliriz.Güneydoğu Amerika'ya daha fazla soğuk hava inmesi demek de,Polar jetin ve dolayısıyla da fırtına kuşağının Atlantik'in güneyine inmesi demek.Yani subpolar kuşakta oluşabilecek siklonların daha güneyli rota izleyebileceği çıkarımını yapabiliriz.Bunu Avrupa'ya uyarlanması da tipik Negatif Nao örneğini akıllara getiriyor.Negatif Nao da,daha soğuk ve kurak bir Kuzey Avrupa,daha ılık ve yağışlı bir Güney Avrupa ve Akdeniz kuşağı anlamına geliyor.Fakat bu illa böyle olacak diye bir kaide yok.
Biz ENSO arşivi üzerinden gidelim;
Kuvvetli El Nino(ENSO indeksinin 2'ye yakın veya 2 üzeri olduğu) yaşanan yıllar;
-1972-1973 kışı
-1982-1983 kışı
-1986-1987 kışı
-1992-1993 kışı
-1997-1998 kışı
1972-1973 kışı;Genellikle Doğu Avrupa'da kuvvetli bir yüksek basınç bulunmuş,ve ülkemizde soğuk-kurak bir kış olmuş.Bu durum da pozitif Nao-Ao alameti,aşağıda görüldüğü üzere Kuzey Avrupa normalden çok ılık,bu da Akdeniz çanağında yüksek basınç,İskandinavya'da alçak basınç hakimiyetine çok güzel bir örnek.
1982-1983 kışı;Bu kışta da Pozitif Nao-Ao alametleri etkili,Akdeniz çanağındaki Azor'un zaman zaman geri çekilmesiyle soğuk kaçakları Türkiye'yi vurmuş.Ortalamalara göre soğuk ve kurak bir kış olmuş.
1986-1987 kışı;diğer kuvvetli El Nino kışlarından çok farklı bir kış.Kuzey Avrupa'ya konuşlanmış bir Polar Vorteks ve soğuk bir Kuzey Avrupa,zaman zaman güneye atak yapan soğuklar sayesinde soğuk bir Marmara bölgesi.
1997-1998 kışı;Tüm Avrupa'da ılık bir kış.İzlanda'nın oldukça etkili olduğu,Azor'un Akdeniz çanağına hapsolduğu bir kış.Zaman zaman atak yapan orta dereceli soğuklar ve yüksek basınç hakimiyeti altında gerçekleşen düşük gece sıcaklıkları sayesinde,Güneydoğu Avrupa'da daha normallerde sıcaklıklar.
Görüldüğü üzere,El nino'nun kuvvetli olduğu kışlarda Avrupa genelinde daha ılıman kışların,Doğu ve Güneydoğu Avrupa'da ise daha soğuk ve kurak kışların sayısı nispeten daha fazla.Bu basınç patterni sayesinde özellikle ülkemizin doğusuna gidildikçe soğuk ve yağış miktarının arttığını görüyoruz.Fakat aksi örnekler de var,yani El Nino ve ülkemizde kış adına sağlıklı bir bağlantı kurmak doğru değil.
Daha zayıf El nino ve La Nina'nın görüldüğü yıllarda(geçiş yılları)ülkemizde hava olaylarının çeşitliliğinin arttığı ve Akdeniz siklonlarının ve dolayısıyla yağışların arttığı daha net söylenebilir.
Tüm bunlardan çıkarımla;bu denli kuvvetli El nino'nun görüldüğü bir yılda,batı bölgelerimizde daha kurak(görece),doğu bölgelerimizde daha yağışlı bir kış geçirebilme ihtimalimiz az da olsa yüksek.
Tabii bu çıkarımlar,El nino'nun Azor ve İzlanda gibi tüm Avrupa'yı etkileyen basınç sistemleri üzerinde yapacağı etki üzerine söylenmiştir.Yani kesin böyle olacak diye bir kaide yok.Hatta bazı yabancı kaynaklarda önümüzdeki aylarda El Nino'nun yavaş yavaş zayıflayacağı öngörülmüş.Böyle bir durum gerçekleşirse yukarıda yazılan gözlemlerin boşa çıkacağını söyleyebiliriz.
Önümüzdeki günlerde olası değişimleri yeni bir yazıyla sizlere aktarabilirim.
Saygılarımla...
