Kiminin güneşine engel olan, kiminin ise hayal dünyasını süsleyen gökyüzünün örtüsü bulutların dünyasına adım atalım beraber.

Bulutlar; ısınan yer yüzeyindeki havanın yükselmesiyle oluşan katman veya yapıdır. Bu süreçte yükselen havanın içerisindeki su buharı kat edilen yükseltide havanın soğuması ile birlikte küçük su damlacıkları oluşturur ve bu damlacıklar bulutları meydana getirir. Bu su damlacıklarının çapı ilk oluşum evresinde çok küçüktür. Bulutların gelişmesi ve koşullara göre şekil değiştirmesi gibi etkenlerle daha büyük çapa sahip bulutlar yani konvektif bulutlar oluşur. Fırtına bulutlarına bağlamamın sebebi ise cumulonimbus(cb) yani Türkçe karşılığı kümülonimbus olan konvektif bulut ile başlamak

Cumulonimbus(Cb) - Konvektif Fırtına Bulutu

Gök gürültüsü, fırtına, hortum, şiddetli sağanak, dolu, yıldırım vb. doğal afetlerin baş müsebbibi olan cumulonimbus, dikey gelişen bir buluttur. Genellikle bu dünyadaki kan kardeşi olan kümülüs bulutunun gelişme sürecindeki kümülüs kongestus türünden nemalanır ve deli danalar gibi ortalığı yıkıp geçer. Kendini yeni sahalara atmış bir cumulonimbus bulutunun çılgın atması için hem bulut çevresindeki atmosfer kararsız olmalı hem de bulutun etrafında yeteri miktarda ılık ve nemli hava bulunmalıdır. Bulut çekirdeğindeki hava akımları ılık ve nemli bir ortamla karşılaştığı takdirde cb kendini stratosfere kadar geliştirebilir. Fotoğrafla örneklendirelim:

Tropesferin tepesi cumulonimbus'a geçit vermiyor. Bulut daha fazla gelişemediği için örs şeklini alıyor ve yayılıyor.

   

Daha açıklayıcı bir ayrıntı vermeden olmaz

   

Troposferin bulutun dikey gelişmesine izin vermeyip örs şeklini almasının sebebi irtifa arttıkça düşen sıcaklığın artık sabit kalmasındandır. Stratosfer ile troposferin arasında yer alan ve tropopoz olararak adlandıran bu tabakada sıcaklık -50 derece santigratta sabittir, cb yükselemez ve yayılma işlevi görür.

Bu başlık ile bulut dünyasına bir adım atmak istedim. Siz de ilginizi çeken ve merak ettiğiniz görselleri paylaşabilir veya fikir çatışması oluşturacak ortam oluşturabilirsiniz bu başlık altında    Forumumuzun daha verimli ve bilgi alışverişinin en üst düzeyde olduğu zamanlara ulaşmak dileğiyle.  

Cumulus(Cu) - Kümüliform Bulut



Halk arasında ekseriyetle "bu havanın ardı güzel olacak" gibi sözlere sebebiyet verebilen kümülüs ile devam edelim  

Cb'den radikal geçiş yaptık cu'ya, iyidir iyi   Kümülüs kelimesi Latince'de birikim/yığın anlamına gelmektedir. Kümülüs'ün isim hikayesi fazla uzun değilmiş demek ki. Ancak hayatımızdaki yeri ayrıdır bu bulutun. Çocukken ya da ergin kişiyken fark etmez, birisi sizden bulut çizmenizi istese aklınızda belirecek ilk bulut kümülüs olacaktır. Çizeceğiniz bulut ise kümülüs mediokris türü olması yüksek ihtimaldir:



Altındaki klasik kümülüs tabakası, üstünde pamuksu dikeye dönük eğimli çizgiler barındıran kümülüs mediokris'i hatırlamışsınızdır artık Peki ya nedir bu kümülüs? Tamam şöyle böyle türleri falan ama ne, nasıl oluşur? Elbette diğer bulutlar gibi havanın yükselmesiyle oluşan kümülüs bulutları, ısınan havanın yukarıdaki hava ile farkı eşitleninceye kadar yükselmesiyle oluşur. Sıcaklık farkının dengelendiği yükseklikte bulut tabanı seyreder. Peki ortalama bir büyüklükteki kümülüs mediokris'in ağırlığının 80 file eşit olduğunu biliyor musunuz? İşte o bulut içindeki damlacıkların toplam ağırlığı yaklaşık 80 file eşit! Yetişme evresindeki bir fili 2.500 kg olarak alırsak, 80 fil ile çarptığımız takdirde 200.000 kg ortalama bir kümülüs bulutunun içindeki damlacıkların ağırlığıyla karşı karşıya kalırız.  

Bahsettiğim kümülüs türleri elbette masum olanlarıydı. Konvektif hava akımları ile karşılaşan kümülüs'ler kümülüs kongestus'a dönüşerek kısa süreli sağanak yağışlara sebep olurlar:



Aslında yazının başında radikal geçiş yaptım demiştim ancak pek de radikal değil aslında geçişimiz. Kümülüs ve kümülonimbus bulutları isimlerinden anlaşılacağı gibi küme bulutlardır. Kümülüs'lerin halk arasında havanın iyi olmasını çağrıştırdığı için radikal demişim Evet evet, işte o güzel havayı çağrıştıran kümülüsler var ya, koşullar serbest ise kümülüs kongestus'a, o da eğer atmosferdeki hava akımları kümülüs kongestus'u daha da besleyecek halde ise nur topu gibi cumulonimbus olmuştur artık, hayırlı olsun  

İyi forumlar...  

Stratocumulus(Sc)

Stratokümülüs ile devam  

Stratokümülüs bulutları isminden anlaşılacağı üzere stratüs ve kümülüs bulutlarına yakın karakteristiği ile gökyüzünde dolaşır. Latince anlamına baktığımızda yatay yığın/düzlenmiş yığın olarak tanımlandığını görebiliriz.

Sc'ler sıcaklık tersinmesi neticesinde oluşur. Nedir bu sıcaklık tersinmesi? Hava yükseldikçe sıcaklık normal şartlarda düşmesi gerekmektedir. İrtifa arttıkça sıcaklık yükseliyorsa stratokümülüs bulutu ile karşı karşıya kalma ihtimalimiz güçlenmektedir. Kümülüs bulutlarını anlatırken söylemiştim; ısınıp yükselen havayla yukarıdaki havadaki sıcaklık farkı dengelendiği zaman kümülüs bulutlarının tabanı farkın dengelendiği ortamda gezinmeye başlar. Stratokümülüsün oluşum evresi ise burada başlıyor. Isınıp yükselen hava yükseldikçe yukarıdaki sıcaklık düşmek yerine yükseliyorsa oluşan kümülüsler yayılma eğilimine girer. Yığın halindeki kümülüsler bir stratüs edasına gönlünü kaptırmışcasına gökyüzüne tabakalar halinde hakimiyet kurarlar. Kümülüs ve stratokümülüs arkadaşların el ele verdiği bir örnek sunalım:

   

Sc'lerin tabanı genellikle koyu grimsi ve beyazdır. Alçak seviye bulutu olan Sc yerden yaklaşık 600 metre ile 2500 metre arasında yükseklikte görülebilmektedir. Hafif yağmur veya hafif kar yağışı bırakırlar, atraksiyon onlara terstir   Sc'nin çeşitleri de var elbette. Güneşin yeryüzüne ulaşmasını istemeyen stratokümülüs opakus:

   

Stratokümülüs opakus güneşin ve ayın gözükmesini engelleyecek kadar kalın bir tabakaya sahiptir. Tam tersine stratokümülüs translusidus çeşidinde ise güneş ve ay rahatlıkla görülebilmektedir:

   

Güzel forumlar    

Uzun bir aradan sonra alçak bulutları tamamlamak üzere devam edelim  

Stratus(St)

Sabah uyanmışsınız; kahvaltınızı yaptınız ve işe, okula ya da herhangi bir yere hayatınızı devam ettirmek üzere dışarı çıktınız. Gökyüzünde şekilsiz ve basık bir hissiyat veren bulutla karşılaştınız. Havanızı tamamen örtü içine alan bu bulut işte stratus. Atraksiyon içermez, pek de ağırbaşlıdır kendileri. Geldiği gibi gider, oldukça ağır kanlıdır. Gözlem içerisinde çoğunlukla karşılaşılan stratus nebulosus'un örneğini gösterelim:

   

Tanıdık geldi değil mi? Bu bulutlar genellikle hafif kar yağışı, hafif yağmur veya çisenti gibi hava olaylarına sebep olurlar. Etkili yağışları barındırdıkları söylenemez. Stratusların oluşma evresi diğer alçak bulutlar gibi havadaki su buharının yoğuşmasıyla oluyor. Alçak bulutlardan ayırt edici özelliği ise malumunuz tekdüze, gri ve genelde gökyüzünü tamamen kaplayan şekilsiz karakterde olmasıdır. Tamamen gökyüzünü kaplama sebebi ise çok daha geniş bölgede havanın soğumasıdır. Bu serüvenin gelişme aşaması da basit. Kendinden daha serin bir havayla karşılaşan tabaka, yukarı çıkma eğilimindedir. Serin hava ise ağır olduğu için yeryüzünde kalmaya teşebbüs eder. Yükselen sıcak hava, yükseldikçe soğur ve gökyüzü pürüzsüz temiz bir tabakayla kaplanabilir. Bizim için sıkıcı olsa da   Her ne kadar bulutları sevsem de tek ısınamadığım bulut stratüs'tür. İyi forumlar ahali  

konuyu yeni gördüm eline sağlık

Enteresan bir bulut görünümü.

En sevdiğim bulutlar katman katman kar gibi gözüken bir bulut türü.Böyle nükleer bombayı andırıyor.

(27-12-2017, Saat: 10:10)Ümit Nickli Kullanıcıdan Alıntı: konuyu yeni gördüm eline sağlık

Teşekkürler abi

Dün Sivas'a seyahat ederken İç Anadolu'da konvektif hareketleri izledim

   

Altokümülüs(Ac)

Geldik orta seviye bulutlara. Altokümülüs ile başlayalım  

Orta seviyenin süslü bulutu diye tanımlayabileceğimiz bu bulutlara ekseriyetle parçalanmış kümeler halinde rastlarız. Gri ve beyaz renkte gökyüzünde asılı duran altokümülüsler, yeryüzü ile troposferin en yüksek noktasının yaklaşık olarak ortasında gezinirler. 2.000 metre ile 6.000 metre yükseklik arasında gezinen bu bulutların da türleri var tabi. En yaygın olanı örnek vererek ilerleyelim. Altokümülüs stratiformis:

   

Ufak kümeler halinde kümülüsü andırırcasına görüntü sunan altokümülüs floccüs:

   

Gökyüzünde şahit çoğunlukla karşılaştığımız iki örnek altokümülüs türünden sonra görüntüsüyle ilgi çeken başka türe ağırlık vermek istiyorum.

Altokümülüs Lentikularis

Lentikularis tipi bulut, yani halk diliyle "merceksi" bulutların oluşum hikayesi oldukça güzel. Örnek fotoğraftan sonra anlatacağım. Karakteristik olarak orografik bulutların içinde bulunan lentikularisin şahane bir örneği:

   

Hava akımları, dağ ve tepe benzeri engellerle karşılaşmaları durumunda yukarı doğru yükselme eğilimindedir. Bu hava akımları tepeyi aşmaya çalışırken su damlacıkları oluşur. Klasik bulut oluşum hikayesi gibi düşünün. Her bulut havanın yükselmesiyle oluşur. Lentikularis tipi bulutunun kendine has görüntüsü ise yükseltideki rüzgarla alakalıdır. Dağı veya tepeyi aşan hava akımları zirveyi aştıktan sonra rüzgar almayan sote bir alana denk geldiği takdirde dalgaya benzeyen bir şekle bürünürler ve park haline geçerler    

İtalyan ressam Pierro Della Francesca "Çarmıhın Gerçek Efendisi" tablosunda da bu bulut tipini işlemiş. Bunda ressamın çocukluğunu, Alpen sıradağlarının eteklerinde yer alan Umbria kasabasında gerçimesi etkili olmuş olabilir.

   

Resim "Bulut Gözlemcisinin Rehberi" kitabından. -Gavin Pretor Pinney.

İyi forumlar ahali