JET STREAM NEDİR ?
Jet Stream
Jet stream hakkında yazılacak bir sürü teorik bilgi var ancak hepsini yazıp da kafanızı şişirmek istemiyorum. Basite indirgenmiş kısaca hali Jet Stream; troposfer seviyesindeki basınç ve sıcaklık farkından oluşan kuvvetli rüzgarlardır.
Jet rüzgarlarının ilginç bir keşfedilme süreci var öncelikle bundan bahsetmek istiyorum. Bu rüzgarlarla ilk karşılaşan II. dünya savaşı sırasında keşif yapmak için havalanan alman keşif pilotu oldu. Pilot Akdeniz üzerinde uçarken farkında olmadan saatte 350 kilometre hızla esen rüzgara karşı uçmaya çalışmış. Bunun sonucu olarak yakıtı bitmiş ve Akdeniz'e mecburi iniş yapmak durumunda kalmıştır. Bilim insanları bu olayı araştırırken 1922'de İngiltere'den gökyüzüne bir meteoroloji balonu bırakır. Balonun yaklaşık dört saat sonra 966 kilometre doğuda Almanya'ya düşmesi kafaları bir hayli karıştırmıştır. Bu dönemde alman pilotu gibi dünyanın farklı yerlerinden bazı pilotlar yüksek seviyelerde çok kuvvetli rüzgarlarla karşılaştığını rapor etmiştir. Son olarak 4 Kasım 1944'de 27 bin ila 30 bin fit arasında Tokyo'yu bombalamaya giden amerikan uçaklarının maksimum hızı 90mil/saat olmasına rağmen hızları bir anda 450mil/saate çıktı. Bıraktıkları bombalar doğal olarak hedefi bulmadı. Askeri açıdan başarısızlıkla sonuçlansa da bu olay bilim adamları için büyük bir buluştu. Bu konuyla ilgili yine enteresan bir bilgi daha paylaşmak istiyorum. Yolcu uçaklarının batıdan doğuya doğru uzun mesafeli uçuşlarında zaman, jet akımları sayesinde daha hızlı geçer. Örneğin, İstanbul-New York seferi 11 saat sürerken dönüş yolculuğu 9 saat sürer. Günümüzde pilotlar jet akımlarıyla uçmak veya uçmamak için yüksekliklerini ayarlar ve daha verimli uçuş yapabilirler.
Jet Akımlarının Alt Seviye Hava Olayları İle Bağlantısı
Jet akımları hava durumunu belirleyen önemli etkenlerden biridir. Bu konuda fikir edinebilmemiz için geçmiş yıllarda yaşadığımız sistemler ve o zamana ait jet rüzgarlarını karşılaştırabiliriz.
Geçen sene ocak ayının başında gelen sisteme bakalım.
6 ocak 2015 sistemi
İstanbul'un efsanesi 1987 yılının mart ayındaki sistemi
Yukarıdaki verilere göre jet akımları Türkiye'nin güneyinden başlayıp kuzey doğu yönlü hareket ettiğinde bizi soğuk tarafta bırakıp sistem almamızı sağlıyor.
Genel bir çıkarımda bulunacak olursak Türkiye üzerine kuzeybatıdan inen bir jet akımı sıcaklığı düşürüp sistem almamızı sağlar aynı zamanda güneybatıdan gelen jet akımlarıda hava sıcaklığını arttırır diyebiliriz. Uzun vadede tahmin yaparken ek bir veri olarak kullanıp referans alabiliriz ancak modeller gibi jet stream haritasının da sürekli güncelleniyor olduğunu unutmamak lazım.
Jet stream haritalarına Buradan ulaşabilirsiniz.
) ama sıkıcı olmaktansa bu doz da iyidir. Harika aynen böyle devam, forumumuzda bu tarz yazılar yazanlar keşke çoğalsa. İçerik olarak gerçekten de çok doluyuz. Meydan louresse gibi. Tek eksiğimiz gereğince değer verilip forumun yorumlarla fazla aktif olmaması. Olduğu kadar olmadığı kader artık ne yapalım.
