MODELLER VE YORUMLAMA HAKKINDA BİLGİLER

Forumumuzda neredeyse hepimizin ortak bir hobisi ve bulunma amacı var. Bu da kış ve kar yağışı. Kış olunca gencinden yetişkinine adeta herkes bi çocuk olur. Kar yağışının verdiği huzur ve görüntüsü hepimizin her yıl boyunca beklediği bir hadisedir. Bu hobiyi bir tık ileriye taşıyanlar ise kar yağışının ne zaman geleceğini tahmin etmek için araştırmalar ve araştırmalar sonucunda tahminler yaparlar. Peki bu tahminler nasıl yapılıyor? Kar yağışının gelip gelmeyeceğini nereye bakarak anlıyoruz? Bu konu başlığı altında sizlere bu soruları yanıtlayacağız.

Her şeyde olduğu gibi bu konuda da en temel şeyden başlamak gerekir. Hava durumu tahmini yapılırken bakılan iki ana çalıştırma modeli vardır. Bunlar GFS ve ECMWF'dir. Bu iki modeli ve bu modellerin ve haritaların nasıl okunduğunu 6 başlık altında anlatacağım.

Başlıklarımız:

1- Gfs ve ecmwf nedir?

2- Günde kaç kez, hangi saatlerde güncellenir?

3- Nerden, nasıl takip edebilirim?

4- Bakılması gereken en önemli veriler.

5- Pression/Geop 500hPa, Temp. 850hPa, Vent 10m, Précipitations haritaları nedir?

6- Hangi basınçlar yurdumuzu etkiler?


GFS ve ECMWF NEDİR?

GFS, açılımı Global Forecasy System olmak üzere Amerikan hava tahmin modelidir. Ana, kontrol, paralel ve onun dışında 30 tane daha senaryosu vardır. Güncellendiği andan itibaren 384. saate kadar (yani yaklaşık 14-15 gün), her 6 saatteki  tahminleri gösterir.



ECMWF, açılımı European Centre for Medium-Range Weather Forecasts olmak üzere Avrupa hava tahmin modelidir. Türkiye dahil olmak üzere bir çok Avrupa ülkesi bu kuruma üyedir ve MGM tahminlerini bu çalıştırma üzerinden yayınlamaktadır. Güncellendiği andan itibaren 240. saate kadar (yani 9-10 gün), her 24 saatteki tahminleri gösterir. ECMWF, ana senaryosunun yanı sıra 50 senaryosu daha vardır. Tüm bu 50 senaryonun ortalamasının alındığı veriye de EPS  deniyor. EPS bir çok tahminci için en başarılı veridir.



GÜNDE KAÇ KEZ, HANGİ SAATLERDE GÜNCELLENİR?

GFS günde 4 kez güncellenir. İlk güncellemesini TSİ 06.30'da yapıp ondan sonra her altı saatte bir olup 12.30, 18.30 ve 00.30'da yapmaktadır. İlk güncellemesinde saatlerin yanında gösterdiği renkler mor olup sonra sırasıyla, kırmızı, mavi ve sarıdır.

ECMWF günde 2 kez güncellenir. İlk güncellemesi TSİ 09:30 olup ikinci güncellemesi ise 21:30'dur. Saatlerin yanındaki renkler ilk güncellemede mor, ikinci güncellemede ise mavidir.


NERDE, NASIL TAKİP EDEBİLİRİM?

GFS ve ECMWF modellerine forum anasayfasında bulunan "Hava Modelleri, Diyagramlar ve Radar için tıklayınız" butonuna tıklayarak ulaşabilirsiniz. Bu haritaların yanı sıra orda bir sürü başka haritalar ve veriler de mevcuttur. Bir sonraki yazımızda sizlere onlardan da bahsedeceğiz.



HAVA MODELLERİ VE LİNKLERİ:
http://www.forumatmosfer.com/konu-hava-m...kleri.html

BAKILMASI GEREKEN EN ÖNEMLİ VERİLER

Hava ile ilgili tahmin yaparken bakmamız gereken en temel ve önemli veriler 850 hPa sıcaklık, 500 hPa basınç, 500 hPa sıcaklık, Vent 10m. (rüzgar haritası), Precipitations (yağış haritası) haritalarıdır. Bunlara bakarak tahmin yapılabilir. Tabii vade uzadıkça tutarlılığın düştüğünü de eklemek gerekir.

Bunun dışında ECMWF ve GFS'nin diyagramları mevcuttur. Diyagram bize grafiksel olarak tüm senaryoları ve ortalamaları gösterir. Bu haritaları okumaktan çok çok daha kolaydır ve daha anlaşılırdır.




Pression/Geop 500hPa, Temp. 850hPa, Vent 10m, Précipitations haritaları nedir?

Temp. 850hPa, yani 850 hPa sıcaklık haritası bize deniz seviyesinden 1500 metre yükseklikteki sıcaklıkları gösterir. Burda gördüğümüz sıcaklıklara ortalama 8-15 derece ekleyerek yer seviyesinde muhtemel sıcaklığı tahmin edebiliriz. Elbette burda bunu değiştiren bir sürü farklı etkenler de var. Mesela Sibirya kökenli bir soğuk hava dalgasında 850 hPa'da -10 derece yer seviyesinde de hemen hemen aynı sıcaklığa denk gelebiliyor. Onun dışında esen rüzgarlarla birlikte yer seviyesindeki sıcaklık değişebiliyor. Bu etkenlere de dikkat ederek tutarlılığı yüksek bir sıcaklık tahmini yapılabilir.

Pression/Geop 500hPa, yani 500 hPa basınç haritası bize deniz seviyesinden yaklaşık 5500 metre yükseklikteki basınç konumlarını gösterir. İki tür basınç vardır; yüksek ve alçak basınç. Yüksek basınç yağışsız olur ve sakin bir hava olur. Yeteri kadar sıkıcı yani Alçak basınç ise yağışlı havaları getirir.

Vent 10m, bize deniz seviyesinde 10 metre yükseklikte rüzgar hareketlerini gösterir. Bu harita çok önemlidir çünkü rüzgarın yönüne göre sistemin akıbeti tamamen değişebilir. Bu harita olmazsa olmazlardandır.

Précipitations, fransızca yağış demektir. Bu harita adı üstünde bize yağış haritasını gösterir. Şöyle bir ek bilgi vereyim, haritada taralı alan gördüğünüz yerler kar yağışı olarak nitelendirilir.


HANGİ BASINÇLAR YURDUMUZU ETKİLER?

Ülkemizi etkileyen belli basınçlar vardır. İzlanda dinamik alçak basıncı, Azor dinamik yüksek basıncı, Sibirya termik yüksek basıncı ve Basra termik alçak basıncı.

İzlanda alçak basıncı ve Azor yüksek basıncı tüm yıl boyunca yurdumuzda zaman zaman etkilidir. Özellikle kışın bu ikisinin konumu veya aktifliği kar yağışlı sistemler için çok büyük önem teşkil eder. Genellikle Azor yüksek basıncının orta avrupadan kuzeye doğru tırmanışı ile yurdumuzdak kar yağışlı sistemler gelir, veya ihtimali yüksektir diyelim. İzlanda alçak basıncının avrupada konumlandığı durumlarda da ülkemizde genelde lodoslu ılık günler ve yağışlı günler olur. Son yıllarda sibiryayı göremesek de bize hem soğuk hem de kar yağışı getirir. Ülkemiz adına kar yağışı için en önemli basınçlardan biridir. Olsa da kaymağını yesek diyoruz son yıllarda.

   




Temel ve önemli şeyleri olabildiğince basit ve anlaşılır şekilde anlatmaya çalıştım. Bunları öğrendikten sonra siz de takip edip kendinizi geliştirebilirsiniz. Bu işte en önemli olay tecrübedir. Her güncelleme yeni şeyler öğretir. Ne kadar çok tekrar ederseniz o kadar çabuk ve çok şey öğrenirsiniz.

HAVA MODELLERİ VE LİNKLERİ:
http://www.forumatmosfer.com/konu-hava-m...kleri.html

Çok bilgilendirici bir yazı, elinize sağlık. 3 yılı aşkın süredir forumu takip ediyorum. Sonunda böyle bir bilgilendirme yapıldığı için size ve daha önce başka bir konudaki yorumunda buna vesile olan Serkan Bey'e teşekkür ederim. Bence bu başlık yukarıya sabitlenmeli. Saygılar.

Samet eline, emeğine sağlık. Hava tahmini yaparken olmazsa olmaz bilgileri paylaşmışsın. Yeni başlayanlar için çok açıklayıcı ve akılda akılda kalıcı bir şekilde olmuş. Foruma çok önemli ve temel bir konu daha eklendi teşekkürler.

(04-01-2021, Saat: 21:04)bsavash Nickli Kullanıcıdan Alıntı: Çok bilgilendirici bir yazı, elinize sağlık. 3 yılı aşkın süredir forumu takip ediyorum. Sonunda böyle bir bilgilendirme yapıldığı için size ve daha önce başka bir konudaki yorumunda buna vesile olan Serkan Bey'e teşekkür ederim. Bence bu başlık yukarıya sabitlenmeli. Saygılar.

Öncelikle Samet gerçekten emeğine sağlık. Beni kırmadığın ve derslerinin arasında bu yazıyı hazırladığın için tekrar çok teşekkür ediyorum.

Bu başlığın altında konuyla ilgili tüm üyelerimiz dilediği soruyu hiç çekinmeden sorabilir. Tüm admin ve uzman kadromuz elinden geldiğince yardımcı olmaya çalışacaktır.

Aferim Samet

TEBRİKLER, EMEĞİNİZE SAĞLIK

Samet ellerine sağlık çok bilgilendirici bir yazı olmuş Özellikle ne oluyor bitiyor burada diye kafasında soru işareti kalan atmosfere ilgili arkadaşlar için gayet açıklayıcı bir yazı dökmüşsün ortaya. Ellerine sağlık  

Emeğine sağlık samet harika ve tane tane çok açıklayıcı anlatmışsın.

Yazının içerisine, bir modele bakarken bizi ilgilendiren basınç konumlarını gösteren bir örnek harita ekledim. Önerilerinize açığız. Yeni eklemeler yapabiliriz.

Herkese güzel mesajları için çok teşekkür ederim. Sizlerden öğrendiklerim ve bu işin içinde olduğum süre içerisinde edindiğim tecrübelerle bir şeyler karalamaya çalıştım. Daha iyilerini yapmak dileğiyle